• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/cheeselifemagazine
  • https://www.twitter.com/@cheeselifemaga1
  • https://www.instagram.com/cheeselifemagazine1
  • https://www.youtube.com/channel/UCVphzDSCv172cvqPtzyw-4A
Tahir S. YAVUZ
tahir@atafen.com.tr
Spermalar ile İlgili Saha Çalışmaları
02/04/2018
ABD'de boğa spermaları ile ilgili saha çalışmaları çok değerli bilgiler içeriyor.  Orada bunları yapmak kolay.  Kayıtlar doğru ve düzenli tutulduğu için spermaların vaadettiklerini çiftliklerde görme şansı rahatlıkla kontrol edilebiliyor.  
Boğa sperması kataloglarında her yıl giderek artan bazı bilgiler yer alıyor.  Örneğin; Meme puanı (UDC), ayak-bacak puanı (FLC), Somatik Hücre Sayısı (SCS), boğanın kızlarının gebelik oranı ( Sire DPR), inek ilk tohumlamada döl tutma oranı (CCR= First service conception rate) ve verimlilik ömrü (PL).
Bu katalog bilgilerinin çiftliklerdeki etkisini ABD'de araştırmışlar.  Bir çeşit "gerçekleşme kontrolü" yapmışlar.  Acaba sürülerdeki etkileri neler oluyor ?
Meme puanı ve ayak- bacak puanının yüksek, orta ve düşük olması mastitis (Meme yangısı) ve topallık konusunda fark yaratmamış.  Buna karşın, diğer konularda belirgin farklar görülmüş.
Boğanın kızlarının gebelik oranı (Sire DPR) yüksek olduğunda çiftliklerde bu pozitif etkiyi görmüşler.  %30 daha yüksek gebelik oranı elde edildiği gibi, boştaki gün sayısı da aşağıya çekilmiş.
İlk tohumlamada ineklerin döl tutma oranı (CCR) yüksek olan boğaların kızları, öteki boğaların kızlarına göre; 22 gün önce döl tutarak sürüdeki etkisini göstermiş.
Verimlilik ömrü (PL), bilindiği gibi, boğanın kızlarının diğer boğaların kızlarına göre kaç ay daha fazla sürüde kaldığını gösteren bir değerdir.  Verimlilik ömrü düşük olan boğaların kızlarının %71 oranında daha erken sürüden çıktığı saptanmış.
Düşük PL (Verimlilik ömrü) değeri olan boğaların kızlarında %58 daha fazla topallık, %57 daha fazla mastitis görülmüş.  PL ne kadar yüksekse sürüler o kadar  "dertten uzak" kalmışlar.
Özetle; SCS, Sire DPR, CCR, PL değerlerinin yüksek olmasının, sürülerde gerçekleşme kontrolleri yapıldığında, çok olumlu yönde sürüleri etkilediği gözlenmiş.
Gelelim ülkemizdeki duruma.  Bizde iki büyük problem var.  Birincisi; kayıt ve takip sistemimiz onlar kadar detaylı, titiz bir şekilde yürümüyor.  Bu gerçekleşmeleri görmek için çok sıkı, doğru ve istatistiksel olarak yeterli kayıt toplamak şart.
İkincisi; ülkemizde bu konuları genetikten çok daha fazla etkileyen sürü yönetimi hataları var.
Somatik hücre sayısı, döl tutma, verimlilik ömrü gibi konuları etkileyen, genetik yeteneklerden çok daha fazla "sürü yönetimi" dir. Çalışmalar kayıt yönünden çok sıkı bir şekilde yapılsa bile; yukarıdaki değerler sadece boğaya bağlı olarak kontrol edilemeyecektir.  Boğa dışında birçok parametre mastitisi, döl tutmayı, verimlilik ömrünü etkilemektedir.
Parametreler değişken ve etki eden çevresel faktörler de fazla olunca ABD'deki gibi boğaların katalog değerlerinin sürülerde gerçekleşmesini, ne yazık ki; kontrol etme şansımız olmuyor.

İleriki yıllarda doğru kayıt tutmayı ve sürüyü doğru yönetmeyi öğrenebilirsek, biz de onlar gibi saha kontrolleri yapabiliriz. 



Yorum Yaz
1144 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

TOKSİN BAĞLAYICILAR - 29/11/2018
Kaba ve tane yemlerde küf—mantar olduğunda, bunların toksinleri hayvanlarımıza büyük zararlar veriyor. Bazı toksinler süt ile insanlara da geçiyor.
Geviş Getirenlerde Kıl Yumakları - 20/11/2018
Geviş getiren hayvanların işkembelerinde veya midelerinde bazen taşlaşmış kıl yumakları oluşur ve ölüme sebep olabilir. Bu kıl yumaklarına “bezoar” adı verilmektedir.
ET HAYVANCILIĞI ARAŞTIRMA MERKEZİ - 13/11/2018
ABD’nin Nebraska Eyaletinde kurulu MARC= Meat Animal Research Center= Et Hayvancılığı Araştırma Merkezi var. Bulunduğu yere göre kısaca “Clay Center” adı da veriliyor.
Buzağının Gözü - 07/11/2018
Buzağının gözü bize çok bilgi verir. Yeni doğanlarda ve buzağılık döneminin ileri günlerinde değişik sorunlar karşımıza çıkabilir. Sorunların bir kısmı doğrudan göz ile ilgili olabileceği gibi, bir kısmı da başka hastalıkların belirtisidir.
Kırmızı Et Üretebilecek miyiz ? - 30/10/2018
Kırmızı et üretimimiz yetersiz kalıyor. İthalata muhtacız. İşin içindekiler yılda 400.000 ton et açığımız olduğunu söylüyorlar.
İthalata İhtiyacımız Olmamalı - 22/10/2018
Ülkemizdeki kırmızı et açığını kapatmak üzere ithalat yapıyoruz. İthalata ihtiyacımız olmayacak şekilde üretim modelleri geliştirmeliyiz.
Buzağılarda Salmonellosis - 16/10/2018
Salmonellosis (Salmonelloz) tüm sıcak kanlı hayvanlarda görülebilen, insanlara bulaşma potansiyeli olan, yüksek oranda bulaşıcı, ölümcül bir hastalıktır. Hastalık etkeni Salmonella adı verilen gram negatif bir bakteridir.
Çiğ İnek Sütünde Protein Oranı - 13/10/2018
Çiğ inek sütünde protein oranı, birçok verim özelliğinde olduğu gibi, genetik ve çevre ile ilgili olarak değişiklik gösterir.
Milk Income Loss Contract - 01/10/2018
MILC İngilizce Milk Income Loss Contract kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma. Süt Gelir Kaybı Sözleşmesi anlamına geliyor.
 Devamı