• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/cheeselifemagazine
  • https://www.twitter.com/@cheeselifemaga1
  • https://www.instagram.com/cheeselifemagazine1
  • https://www.youtube.com/channel/UCVphzDSCv172cvqPtzyw-4A
Tahir S. YAVUZ
tahir@atafen.com.tr
Buzağılarda Salmonellosis
16/10/2018
Salmonellosis (Salmonelloz) tüm sıcak kanlı hayvanlarda görülebilen, insanlara bulaşma potansiyeli olan, yüksek oranda bulaşıcı, ölümcül bir hastalıktır.  Hastalık etkeni Salmonella adı verilen gram negatif bir bakteridir.
Salmonelloz buzağılar için çok tehlikeli bir hastalık olup, tüm dünyada buzağılar yönünden başlıca sağlık ve hayvan refahı sorunu olarak kabul edilir.
Buzağılarda görülen Salmonellosis etkenleri Salmonella typhimurium, S.newport ve Salmonella dublin ( Salmonella enterica, Subspecies enterica serovar dublin) olarak bilinmektedir.
Hastalık buzağılarda 2-12 haftalık yaşlarda (14-84 günlükken) görülür.
Bağırsak yangısı, şiddetli ishal, dizanteri tarzında ishal, sancı, yüksek ateş, durgunluk, hızlı zayıflama şeklinde ortaya çıkar.  Aşırı su kaybı, koma, mikroorganizmanın ve toksinlerinin kana karışması ile birlikte durum ölüme kadar gidebilir.
İshal kötü kokulu, kanlı, pıhtılı, sümüksü halde olur.  Dışkı çoğunlukla gri renkli ishal şeklinde olduğu gibi, taze kan izleri de görülür.
Hastalık zatürre ile kombine olabilir.  Ölmeyen buzağılarda öksürük süreğen hale gelebilir.
Bazı buzağılarda eklem yangısı ve beyin zarı yangısı da görülebilir.
Sürüde yavru atma, erken doğum, ölü doğum, zayıf, yaşama gücü olmayan buzağı gibi vakalar görülüyorsa Salmonelloz akılda bulundurulmalıdır.
Hastalık stres, kalabalık, sıkışık ortamlar, kötü havalandırma gibi koşullarda ortaya çıkar.
Nakliye, besleme hataları, besin maddeleri eksiklikleri hastalığı tetikler.
  
Salmonelloz akla gelebilecek her türlü yolla bulaşır ve yayılır.
Asıl bulaşma yolu fekal- oral yoldur. Yani dışkı-ağız yoluyla bulaşma hastalığın yayılmasında başlıca rolü oynar.
Bunun yanı sıra ağız ve burun akıntıları, ağız sütü, süt, başıboş kedi ve köpekler, kemiriciler, yabani hayvanlar, sinekler, kuşlar ve insanlar hastalığı bulaştıran, yayan sebepler arasında sayılabilir.
İçirme sondaları, biberonlar, giysiler, çizmeler, malzeme ve ekipmanlar, gübre taşıyıcıları, kovalar yayılma sebebidir.
Bulaşık yem hammaddeleri, yemlik ve suluk yayılmada rol oynar.
Mikroorganizma toprakta, tozda, suda, nemli ortamlarda 4-5 yıl canlı kalabilir.  Hava yoluyla da bulaşabilir.  Donma halinde; -40C nin altında Salmonella bakterisi ölür.  Antiseptiklerin birçoğu mikrobu öldürür.
Mikroorganizma iç organlara, lenf yumrularına yerleşerek hayvanların taşıyıcı olmasına yol açar.
Enfekte sürülerden bilmeden alınarak getirilen hayvanlar, sağlıklı sürüye hastalığı da taşımış olur.
Sürüde koşullar kötüyse, nemli, kötü havalandırmalı, kapalı, kalabalık, sıkışık barınaklarda uygun nemi ve pH aralığını bulduğunda Salmonella bakterisi hızla çoğalır.
Hayvanlar arasında belirti göstermeyen, subklinik (gizli) vakaların olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır.
Hastalığın yayılmasında ve şiddetlenmesinde en önemli etkenin kötü çevresel koşullar, sürü yönetimindeki aksaklıklar olduğu bilinmelidir.
Salmonelloz tedavisi mümkündür.  Antibiyotikler, ağızdan ve damardan verilen sıvılar ile hastalar tedavi edilebilir.  Tedaviye erken başlamak, hızlı ve etkin bir tedavi yapmak şarttır.  Uzayan tedavilerin antibiyotik direnci, yararlı bakterilerin yok olması, işkembe ve abomasumda mantar enfeksiyonlarına yol açması gibi sorunlar oluşturacağını göz önüne almak gerekir.
 
Hastalığın yurtdışında aşısı vardır.  Buzağılar için, mikroorganizma tesbiti ile, otovaksin (özaşı, çiftliğe özel veya bölgeye özel aşı) yapılabilir.
Salmonellozda korunmanın temeli “Kuru ve Temiz” ilkesine dayanır. Bilinen tüm  biyogüvenlik önlemleri eksiksiz alınmalıdır. Buzağıların direncini kırabilecek stres faktörlerinin düzeltilmesi şarttır. İyi havalandırma, konfor , buzağıların erginlerden ayrı tutulması, hastalık şüphesinde derhal hastaların sağlıklılardan ayrılması , ağız sütünün ve sütün pastörize edilerek kullanılması alınacak diğer önlemlerdir.
Hastalık bir eradikasyon ve biyogüvenlik protokolü ile sürüden uzaklaştırılabilir.
Test yaparak hastalıklı olanların tesbiti ve sürüden çıkarılmaları ile sonuç başarılı olabilir.
İshal ile seyreden hastalıklar birbiriyle karışabilir. Hastalığın zoonotic potansiyeli olduğu yani insanlara bulaşacağı bilindiğinden, çiğ sütün insan tüketiminde kullanılmaması gerekir.
 


Yorum Yaz
2201 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

TOKSİN BAĞLAYICILAR - 29/11/2018
Kaba ve tane yemlerde küf—mantar olduğunda, bunların toksinleri hayvanlarımıza büyük zararlar veriyor. Bazı toksinler süt ile insanlara da geçiyor.
Geviş Getirenlerde Kıl Yumakları - 20/11/2018
Geviş getiren hayvanların işkembelerinde veya midelerinde bazen taşlaşmış kıl yumakları oluşur ve ölüme sebep olabilir. Bu kıl yumaklarına “bezoar” adı verilmektedir.
ET HAYVANCILIĞI ARAŞTIRMA MERKEZİ - 13/11/2018
ABD’nin Nebraska Eyaletinde kurulu MARC= Meat Animal Research Center= Et Hayvancılığı Araştırma Merkezi var. Bulunduğu yere göre kısaca “Clay Center” adı da veriliyor.
Buzağının Gözü - 07/11/2018
Buzağının gözü bize çok bilgi verir. Yeni doğanlarda ve buzağılık döneminin ileri günlerinde değişik sorunlar karşımıza çıkabilir. Sorunların bir kısmı doğrudan göz ile ilgili olabileceği gibi, bir kısmı da başka hastalıkların belirtisidir.
Kırmızı Et Üretebilecek miyiz ? - 30/10/2018
Kırmızı et üretimimiz yetersiz kalıyor. İthalata muhtacız. İşin içindekiler yılda 400.000 ton et açığımız olduğunu söylüyorlar.
İthalata İhtiyacımız Olmamalı - 22/10/2018
Ülkemizdeki kırmızı et açığını kapatmak üzere ithalat yapıyoruz. İthalata ihtiyacımız olmayacak şekilde üretim modelleri geliştirmeliyiz.
Çiğ İnek Sütünde Protein Oranı - 13/10/2018
Çiğ inek sütünde protein oranı, birçok verim özelliğinde olduğu gibi, genetik ve çevre ile ilgili olarak değişiklik gösterir.
Milk Income Loss Contract - 01/10/2018
MILC İngilizce Milk Income Loss Contract kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma. Süt Gelir Kaybı Sözleşmesi anlamına geliyor.
Çene Altında Şişlik - 24/09/2018
Hayvanların çene altında şişlik (ödem = su toplanması) bir hastalık değil, belirtidir. Bu belirtinin ortaya çıkması ile birçok hastalıktan şüphe edilebilir.
 Devamı