• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/cheeselifemagazine
  • https://www.twitter.com/@cheeselifemaga1
  • https://www.instagram.com/cheeselifemagazine1
  • https://www.youtube.com/channel/UCVphzDSCv172cvqPtzyw-4A
Tahir S. YAVUZ
tahir@atafen.com.tr
Buzağılarda Koksidiyoz
09/06/2018
Koksidiyoz (Coccidiosis) tek hücreli bir bağırsak paraziti (protozoa) tarafından oluşturulan, kanlı ishalle seyreden bir hastalıktır.
Etken Eimeria zuernii veya Eimeria bovis'tir.
Dünya'da yaygın bir sorundur.
Büyümede geri kalan, tüyleri matlaşmış, koyu renkli sulu dışkısı olan, sıklıkla ıkınan, durgun, halsiz, zayıf buzağılar varsa bu hastalıktan şüphe edilir.  Ayrıca; diğer ishal tedavileri denenmiş, fakat iyi sonuç alınamamış ise, yine koksidiyoz akla gelmelidir.  İştah kaybı ve gelişme geriliği belirgindir.  Ikınma bazen aşırı derecede şiddetli olabilir.  Hatta titreme, ayağını yere vurma, tepinme, boyun kaslarının gerilmesi, şaşılık gibi sinirsel belirtiler bile ortaya çıkabilir (Nervöz Koksidiyoz).  Bazen ölüm şekillenebilir.  Hastalık buzağıların gelişmesini gerilettiği için, ayrıca işçilik, altlık ve tedavi masrafları sebebiyle önemli derecede ekonomik kayba sebep olur.
Koksidiyoz ikincil hastalıklara da zemin hazırlar.  Örneğin; koksidiyozlu buzağılar diğer ishal etkenlerine ve zatürre'ye (pneumoni) karşı da çok hassas olurlar.  Kolayca öksürüğe yakalanabilirler.
Koksidiyoz fekal-oral (dışkı-ağız) yoluyla yayılır.  Ağızdan alınan bir adet yumurta bağırsaklarda açılır ve bağırsak duvarını işgal ederek çoğalır. İki hafta içinde milyonlarca yumurta dışkı yoluyla saçılmaya başlar.
Hastalık barınakta veya merada hızla yayılır.  Yayılma dışkı ile bulaşmış yemlikler, suluklar, altlıklar ve hayvanların tüyleri ile olur.  Birbirini yalayan buzağılar arasında koksidiyoz hızla yayılır.  Koyu renkli, bazen belirgin kanlı ve sümüksü dışkının erken fark edilmesi yani, gözlem yayılmanın önlenmesi bakımından çok büyük önem taşır. 
Koksidiyoz hijyen eksikliği olan işletmelerin başlıca hastalığıdır.  Buzağılara annelerinden veya çevrelerindeki büyük hayvanlardan da bulaşır.  Erginler hastalığı gizli veya kronik olarak, belirti göstermeden taşıyor olabilirler.
Hastalığa zemin hazırlayan faktörler stres, kalabalık, nemli ortamlar, nakliye, büyüklerle buzağıların bir arada olması, sütten kesme dönemi, yem değişiklikleri, dışarıdan sürüye hasta hayvan getirilmesi, pazara hayvan götürmek ve getirmek olarak sayılabilir. 
Koksidiyozun kesin teşhisi mikroskobik muayene ile olur.
Şüpheli durumlarda, ayırıcı tanı için bile olsa, Koksidiyoz yönünden mikroskobik muayene yaptırılması yerinde olur. 
Kolibasilloz başta olmak üzere, besleme, toksin ve  parazit kaynaklı ishaller bakımından koksidiyozu ayırt etmek gerekebilir.
Kışın, aşırı soğuk ve nemli havalarda, ani hava değişikliklerinde kış Koksidiyozu akılda tutulmalı, koyu renkli ve yumuşak dışkı görüldüğünde Koksidiyozdan şüphe edilmelidir.
Hastalığın aşısı yoktur.
Tedavisi vardır. 
Antikoksidiyal ve Koksidiostatlar kullanılarak tedavi yapılabileceği gibi, saçılım da önlenir. 
İleri vakalarda ağızdan ve gerekli görülürse damardan sıvı tedavisi yapılabilir.
Koruyucu hekimlik:
Koksidiyoz da birçok hastalık gibi sürü yönetimi eksikliğinde ortaya çıkan bir sorundur. 
Korunmada sürü yönetiminin temel ilkeleri olan kuru -temiz ortamlar ile iyi gözlem şarttır.
Hijyen korunmanın anahtarıdır. 
Stresi önlemek, buzağıların vücut dirençlerini sarsmamak gerekir.  Stres kalabalıkta, sütten kesme döneminde, nemli ortamlarda, sık sık yapılan değişikliklerde artar.  Buzağılar annelerinden ve diğer büyüklerden ayrı tutulmalı, hastalar derhal ayrı bir yere alınmalı, altlıklar değiştirilmeli, tedavi ayrı bir yerde yapılmalıdır.  Buzağıların bulundukları ortamda tedavileri başarı şansını azaltır.  Çünkü reenfeksiyon (tekrar tekrar hastalık etkenine maruz kalma) ihtimali yüksektir.
Yemlik ve sulukların yerleri yayılma konusunda önemlidir.  Dışkıların yemliğe veya suluğa yapılmış olması muhtemel ise derhal bu yönde önlem alınmalıdır. 
Dışkı ile bulaştığı gözlenen yem kısımları atılmalı, dışkı bulaşmış suluklar temizlenmelidir.
Koşulları düzeltmek, kuru ve temiz ortamlar sağlamak en önemli koruma yöntemidir. 


Yorum Yaz
4342 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

TOKSİN BAĞLAYICILAR - 29/11/2018
Kaba ve tane yemlerde küf—mantar olduğunda, bunların toksinleri hayvanlarımıza büyük zararlar veriyor. Bazı toksinler süt ile insanlara da geçiyor.
Geviş Getirenlerde Kıl Yumakları - 20/11/2018
Geviş getiren hayvanların işkembelerinde veya midelerinde bazen taşlaşmış kıl yumakları oluşur ve ölüme sebep olabilir. Bu kıl yumaklarına “bezoar” adı verilmektedir.
ET HAYVANCILIĞI ARAŞTIRMA MERKEZİ - 13/11/2018
ABD’nin Nebraska Eyaletinde kurulu MARC= Meat Animal Research Center= Et Hayvancılığı Araştırma Merkezi var. Bulunduğu yere göre kısaca “Clay Center” adı da veriliyor.
Buzağının Gözü - 07/11/2018
Buzağının gözü bize çok bilgi verir. Yeni doğanlarda ve buzağılık döneminin ileri günlerinde değişik sorunlar karşımıza çıkabilir. Sorunların bir kısmı doğrudan göz ile ilgili olabileceği gibi, bir kısmı da başka hastalıkların belirtisidir.
Kırmızı Et Üretebilecek miyiz ? - 30/10/2018
Kırmızı et üretimimiz yetersiz kalıyor. İthalata muhtacız. İşin içindekiler yılda 400.000 ton et açığımız olduğunu söylüyorlar.
İthalata İhtiyacımız Olmamalı - 22/10/2018
Ülkemizdeki kırmızı et açığını kapatmak üzere ithalat yapıyoruz. İthalata ihtiyacımız olmayacak şekilde üretim modelleri geliştirmeliyiz.
Buzağılarda Salmonellosis - 16/10/2018
Salmonellosis (Salmonelloz) tüm sıcak kanlı hayvanlarda görülebilen, insanlara bulaşma potansiyeli olan, yüksek oranda bulaşıcı, ölümcül bir hastalıktır. Hastalık etkeni Salmonella adı verilen gram negatif bir bakteridir.
Çiğ İnek Sütünde Protein Oranı - 13/10/2018
Çiğ inek sütünde protein oranı, birçok verim özelliğinde olduğu gibi, genetik ve çevre ile ilgili olarak değişiklik gösterir.
Milk Income Loss Contract - 01/10/2018
MILC İngilizce Milk Income Loss Contract kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma. Süt Gelir Kaybı Sözleşmesi anlamına geliyor.
 Devamı